การได้สัญชาติไทย
ตาม พ.ร.บ.สัญชาติ พ.ศ.๒๕๐๘ และที่แก้ไขเพิ่มเติม
มาตรา ๗ ทวิ (ตามมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ ๗ ธันวาคม ๒๕๕๓)
๑. ประเภทบุตรของบุคคลที่อพยพเข้ามาในประเทศไทยและอาศัยอยู่เป็นเวลานาน
กลุ่มที่มีเชื้อสายไทย
หลักเกณฑ์
๑.๑ เป็นชนกลุ่มน้อย กลุ่ม
๑) ผู้อพยพเชื้อสายไทยจากจังหวัดเกาะกง ประเทศกัมพูชา ที่อพยพเข้ามาก่อนและหลัง ๑๕ พฤศจิกายน ๒๕๒๐ (๖-xxxx-๖๓xxx-xx-x, ๖-xxxx-๖๔xxx-xx-x)
๒) ผู้พลัดถิ่นสัญชาติพม่าเชื้อสายไทย ที่อพยพเข้ามาก่อนและหลัง ๙ มีนาคม ๒๕๑๙ (๖-xxxx-๖๖xxx-xx-x, ๖-xxxx-๖๗xxx-xx-x)
๓) ชาวลาวภูเขาอพยพ (๖-xxxx-๐๐xxx-xx-x)
๑.๒ เกิดในประเทศไทย มีหลักฐานการเกิด โดยมีชื่อในทะเบียนราษฎร์และทะเบียนประวัติ
๑.๓ ได้รับการศึกษาตามหลักสูตรที่ทางราชการกำหนด หรือสามารถพูดและฟังภาษาไทยเข้าใจ (ยกเว้นเด็กอายุต่ำกว่า ๗ ปี)
๑.๔ มีความประพฤติดี ไม่เคยได้รับโทษคดีอาญา ยกเว้นความผิดโดยประมาทหรือลหุโทษ หากได้รับโทษในคดีอาญา ต้องพ้นโทษมาแล้วอย่างน้อย ๕ ปี นับถึงวันที่ยื่นคำร้อง
๑.๕ ประกอบอาชีพสุจริต ยกเว้น พระภิกษุ สามเณร และนักบวชในศาสนาอื่น ๆ
๑.๖ ไม่ปรากฏหลักฐานการมีและใช้สัญชาติอื่น
๒. ประเภทบุตรของบุคคลที่อพยพเข้ามาในประเทศไทยและอาศัยอยู่เป็นเวลานาน
กลุ่มที่ไม่มีเชื้อสายไทย
หลักเกณฑ์
๒.๑ เป็นชนกลุ่มน้อย กลุ่ม
๑) ชาวเขา ๙ เผ่า (๖-xxxx-๗๑xxx-xx-x)
๒) บุคคลบนพื้นที่สูง/ชุมชนบนพื้นที่สูงที่อพยพเข้ามาก่อนและหลัง ๓ ตุลาคม ๒๕๒๘ (๖-xxxx-๕๐xxx-xx-x, ๖-xxxx-๗๒xxx-xx-x)
๓) อดีตทหารจีนคณะชาติ (๖-xxxx-๕๑xxx-xx-x)
๔) จีนฮ่ออพยพพลเรือน (๖-xxxx-๕๒xxx-xx-x)
๕) จีนฮ่ออิสระ (๖-xxxx-๕๓xxx-xx-x)
๖) ผู้พลัดถิ่นสัญชาติพม่า (๖-xxxx-๕๔xxx-xx-x)
๗) ผู้หลบหนีเข้าเมืองจากพม่า (๖-xxxx-๕๕xxx-xx-x, ๖-xxxx-๕๖xxx-xx-x)
๘) ชาวเวียดนามอพยพ (๖-xxxx-๕๗xxx-xx-x)
๙) ชาวลาวอพยพ (๖-xxxx-๕๘xxx-xx-x)
๑๐) เนปาลอพยพ (๖-xxxx-๗๓xxx-xx-x)
๑๑) อดีตโจรจีนคอมมิวนิสต์มาลายา (๖-xxxx-๖๐xxx-xx-x)
๑๒) ไทยลื้อ (๖-xxxx-๖๑xxx-xx-x)
๑๓) ม้งถ้ำกระบอกที่ทำประโยชน์ (๖-xxxx-๖๘xxx-xx-x)
๑๔) ผู้หลบหนีเข้าเมืองชาวกัมพูชา (๖-xxxx-๖๕xxx-xx-x)
๒.๒ เกิดในประเทศไทย มีหลักฐานการเกิด โดยมีชื่อในทะเบียนราษฎร หรือทะเบียนประวัติ
๒.๓ สามารถพูดและฟังภาษาไทยเข้าใจ (ยกเว้นเด็กอายุต่ำกว่า ๗ ปี)
๒.๔ มีความประพฤติดี ไม่เป็นภัยต่อความมั่นคงของประเทศไทย ไม่เคยได้รับโทษคดีอาญา ยกเว้นความผิดโดยประมาทหรือลหุโทษ หากได้รับโทษในคดีอาญา ต้องพ้นโทษมาแล้วอย่างน้อย ๕ ปี นับถึงวันที่ยื่นคำร้อง
๒.๕ ประกอบอาชีพสุจริต ยกเว้น พระภิกษุ สามเณร และนักบวชในศาสนาอื่น ๆ
๒.๖ มีความจงรักภักดีต่อพระมหากษัตริย์ และประเทศไทย
๒.๗ ไม่ปรากฏหลักฐานการมีและใช้สัญชาติอื่น
๓. ประเภทคนไร้รากเหง้า กรณีเกิดในประเทศไทย
หลักเกณฑ์
๓.๑ เป็นบุคคลที่ได้รับการสำรวจ จัดทำทะเบียนประวัติและเอกสารแสดงตนไว้แล้ว ภายใต้ยุทธศาสตร์การจัดการปัญหาสถานะและสิทธิของบุคคล โดยได้รับการสำรวจฯ ปี ๒๕๕๐ - ๒๕๕๒ (กลุ่มบุคคลที่ไม่มีสถานะทางทะเบียน และกลุ่มคนไร้รากเหง้า)
๓.๒ เกิดในไทย และอาศัยอยู่ในไทยอย่างน้อย ๑๐ ปี โดยต้องมีสูติบัตรหรือหนังสือรับรองสถานที่เกิด หรือมีหนังสือรับรองความเป็นคนไร้รากเหง้าจากหน่วยงานของรัฐหรือองค์กรเอกชน
๓.๓ มีชื่อในทะเบียนราษฎร และเอกสารทะเบียนประวัติ
๑.๔ มีความประพฤติดี ไม่เคยได้รับโทษคดีอาญา ยกเว้นความผิดโดยประมาทหรือลหุโทษ
๔. ประเภทบุคคลที่ทำคุณประโยชน์แก่ประเทศ กรณีเกิดในประเทศไทย
หลักเกณฑ์
๔.๑ เกิดในประเทศไทย มีหลักฐานการเกิด โดยมีชื่อในทะเบียนราษฎร
๔.๒ เป็นผู้ทำคุณประโยชน์ต่อประเทศ โดยมีผลงานเป็นที่ประจักษ์และเป็นประโยชน์ต่อการพัฒนาประเทศ ในสาขาต่าง ๆ ดังนี้ ๑) การศึกษา ๒) ศิลปวัฒนธรรม ๓) วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ๔) การกีฬา ๕) สาขาที่ขาดแคลนภายใต้ความรับผิดชอบของกระทรวงที่เกี่ยวข้อง ๖) สาขาอื่น ๆ ตามที่รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยเห็นควร
๔.๓ มีหน่วยราชการระดับกรมหรือเทียบเท่ากรมที่เกี่ยวข้องรับรองคุณประโยชน์และผลงาน
๔.๔ มีความประพฤติดี ไม่เป็นภัยต่อความมั่นคงของประเทศไทย ไม่เคยได้รับโทษคดีอาญา ยกเว้นความผิดโดยประมาทหรือลหุโทษ หากได้รับโทษในคดีอาญา ต้องพ้นโทษมาแล้วอย่างน้อย ๕ ปี นับถึงวันที่ยื่นคำร้อง
๔.๕ ประกอบอาชีพสุจริต
๔.๖ มีความจงรักภักดีต่อพระมหากษัตริย์ และประเทศไทย
๔.๗ ไม่ปรากฏหลักฐานการมีและใช้สัญชาติอื่น
หลักฐานที่ต้องใช้ประกอบการยื่นคำขอ ตาม พ.ร.บ. สัญชาติ มาตรา๗ ทวิ
ประเภทที่ ๑ ประเภทบุตรของบุคคลที่อพยพเข้ามาในประเทศไทยและอาศัยอยู่เป็นเวลานาน
กลุ่มที่มีเชื้อสายไทย ที่เกิดในประเทศไทย
ประเภทที่ ๒ ประเภทบุตรของบุคคลที่อพยพเข้ามาในประเทศไทยและอาศัยอยู่เป็นเวลานาน
กลุ่มที่ไม่มีเชื้อสายไทย ที่เกิดในประเทศไทย
ผู้ยื่นคำร้อง (กรณียื่นคำร้องแทน)
(๑) สำเนาทะเบียนบ้าน (ท.ร. ๑๓) และทะเบียนประวัติ
(๒) สำเนาบัตรประจำตัว
ผู้ขอมีสัญชาติไทย
(๑) รูปถ่ายขนาด ๒ นิ้ว จำนวน ๓ รูป (กรณีผู้ยื่นคำร้องยังไม่บรรลุนิติภาวะใช้รูปถ่าย จำนวน ๖ รูป
โดยให้ติดในแบบคำร้องฯ จำนวน ๓ ชุด)
(๒) สำเนาทะเบียนบ้าน (ท.ร. ๑๓) และทะเบียนประวัติ
(๓) บัตรประจำตัว (ยกเว้น กรณีอายุยังไม่ถึงเกณฑ์ทำบัตร)
(๔) สูติบัตร หรือหนังสือรับรองการเกิด หรือหนังสือรับรองสถานที่เกิด
(๕) บัตรประจำตัวของบิดา และมารดาของผู้ขอมีสัญชาติไทย
(๖) หนังสือหรือหลักฐานรับรองการศึกษา หากไม่มีได้สอบถามผู้ขอมีสัญชาติไทยแล้ว
สามารถพูดภาษาไทยเข้าใจ (ยกเว้น เด็กอายุต่ำกว่า ๗ ปี)
(๗) กรณีเคยต้องโทษคดีอาญา (ยกเว้นความผิดโดยประมาท หรือลหุโทษ)
มีหลักฐานดังนี้
- สำเนาคำพิพากษาของศาล และหนังสือรับรองคดีถึงที่สุด หรือหลักฐานอื่น
ที่แสดงถึงผลของคดีและคดีถึงที่สุด หรือ
- เอกสารแสดงการพ้นโทษ (กรณีได้รับโทษจำคุก) ซึ่งต้องพ้นโทษอย่างน้อย ๕ ปี นับถึงวันที่ยื่นคำร้อง
(๘) หลักฐานแสดงการประกอบอาชีพ
- ใบอนุญาตทำงาน หนังสือรับรองจากสถานประกอบการ และหลักฐานการเสียภาษี
(ยกเว้นกรณีรายได้ไม่ถึงเกณฑ์เสียภาษี) หรือ
- หลักฐานการรับรองการประกอบอาชีพสุจริต โดยมีบุคคลที่น่าเชื่อถือรับรอง ๒ คน หรือ
- หลักฐานแสดงกรณีเป็นพระภิกษุ สามเณร และนักบวชในศาสนาอื่น ๆ
(ต้องปฏิบัติกิจมาแล้วไม่น้อยกว่า ๕ ปี)
- หลักฐานแสดงกรณียังไม่บรรลุนิติภาวะ คนไร้ความสามารถ คนเสมือนไร้ความสามารถ
และไม่ได้ประกอบอาชีพ
(๙) แผ่นพิมพ์ลายนิ้วมือของผู้ขอมีสัญชาติไทย (ให้พิมพ์ลายนิ้วมือของผู้ขอมีสัญชาติไทย จำนวน ๔ แผ่น
โดยจัดส่งให้กรมการปกครอง จำนวน ๒ แผ่น และเก็บไว้ที่จังหวัดและอำเภอแห่งละ ๑ แผ่น)
(๑๐) หลักฐานอื่น ๆ (ถ้ามี)
ประเภทที่ ๓ บุตรของคนต่างด้าวที่เกิดในประเทศไทยและถูกบุพการีทอดทิ้งหรือไม่ปรากฏบิดา
และมารดา(คนไร้รากเหง้า)
ผู้ยื่นคำร้อง (กรณียื่นคำร้องแทน)
(๑) สำเนาทะเบียนบ้าน (ท.ร. ๑๓) และทะเบียนประวัติ
(๒) สำเนาบัตรประจำตัว
ผู้ขอมีสัญชาติไทย
(๑) รูปถ่ายขนาด ๒ นิ้ว จำนวน ๓ รูป (กรณีผู้ยื่นคำร้องยังไม่บรรลุนิติภาวะใช้รูปถ่าย จำนวน ๖ รูป
โดยให้ติดในแบบคำร้องฯ จำนวน ๓ ชุด)
(๒) สำเนาทะเบียนบ้าน (ท.ร. ๑๓) และทะเบียนประวัติ
(๓) บัตรประจำตัว (ยกเว้น กรณีอายุยังไม่ถึงเกณฑ์ทำบัตร)
(๔) หลักฐานซึ่งแสดงว่าเกิดและอาศัยอยู่ในประเทศไทยเป็นเวลาอย่างน้อย ๑๐ ปีนับถึงวันที่ยื่นคำร้อง
โดยมีหลักฐาน คือ สูติบัตร หรือหนังสือรับรองการเกิด หรือหนังสือรับรองสถานที่เกิด
หรือหนังสือรับรองความเป็นคนไร้รากเหง้าจากหน่วยงานของรัฐหรือองค์กรเอกชนที่จดทะเบียน
ตามกฎหมายหรือขึ้นทะเบียนเป็นหน่วยงานสงเคราะห์กับกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคง
ของมนุษย์
(๕) กรณีเคยต้องโทษคดีอาญา (ยกเว้นความผิดโดยประมาท หรือลหุโทษ)
มีหลักฐานดังนี้
- สำเนาคำพิพากษาของศาล และหนังสือรับรองคดีถึงที่สุด หรือหลักฐานอื่นที่แสดงถึงผลของคดี
และคดีถึงที่สุด
- เอกสารแสดงการพ้นโทษ (กรณีได้รับโทษจำคุก) ซึ่งต้องพ้นโทษอย่างน้อย๕ ปี นับถึงวันที่ยื่นคำร้อง
(๖) แผ่นพิมพ์ลายนิ้วมือของผู้ขอมีสัญชาติไทย (ให้พิมพ์ลายนิ้วมือของผู้ขอมีสัญชาติไทย จำนวน ๔ แผ่น
โดยจัดส่งให้กรมการปกครอง จำนวน ๒ แผ่น เก็บไว้ที่จังหวัด และอำเภอ แห่งละ ๑ แผ่น)
(๗) หลักฐานอื่น ๆ (ถ้ามี)
ประเภทที่ ๔ บุตรของคนต่างด้าวที่เกิดในประเทศไทยที่ทำคุณประโยชน์แก่ประเทศ
ผู้ยื่นคำร้อง (กรณียื่นคำร้องแทน)
(๑) สำเนาทะเบียนบ้าน (ท.ร. ๑๓) และทะเบียนประวัติ
(๒) สำเนาบัตรประจำตัว
ผู้ขอมีสัญชาติไทย
(๑) รูปถ่ายขนาด ๒ นิ้ว จำนวน ๓ รูป (กรณีผู้ยื่นคำร้องยังไม่บรรลุนิติภาวะใช้รูปถ่าย จำนวน ๖ รูป
โดยให้ติดในแบบคำร้องฯ จำนวน ๓ ชุด)
(๒) สำเนาทะเบียนบ้าน (ท.ร. ๑๓) และทะเบียนประวัติ
(๓) สำเนาบัตรประจำตัว (ยกเว้น กรณีอายุยังไม่ถึงเกณฑ์ทำบัตร)
(๔) สูติบัตร หรือหนังสือรับรองการเกิด หรือหนังสือรับรองสถานที่เกิด
(๕) กรณีเคยต้องโทษคดีอาญา (ยกเว้นความผิดโดยประมาท หรือลหุโทษ)
มีหลักฐานดังนี้
- สำเนาคำพิพากษาของศาล และหนังสือรับรองคดีถึงที่สุด หรือหลักฐานอื่นที่แสดงถึงผลของคดี
และคดีถึงที่สุด
- เอกสารแสดงการพ้นโทษ (กรณีได้รับโทษจำคุก) ซึ่งต้องพ้นโทษอย่างน้อย๕ ปี นับถึงวันที่ยื่นคำร้อง
(๖) หลักฐานแสดงการประกอบอาชีพ
- ใบอนุญาตทำงาน หนังสือรับรองจากสถานประกอบการ และหลักฐานการเสียภาษี
(ยกเว้นกรณีรายได้ไม่ถึงเกณฑ์เสียภาษี) หรือ
- หลักฐานการรับรองการประกอบอาชีพสุจริต โดยมีบุคคลที่น่าเชื่อถือรับรอง ๒ คน หรือ
(๗) หลักฐานแสดงว่าเป็นผู้ทำคุณประโยชน์ต่อประเทศ
(๘) หนังสือรับรองการทำคุณประโยชน์และผลงานจากหน่วยงานราชการระดับกรมหรือเทียบเท่ากรม
ที่เกี่ยวข้อง
(๙) แผ่นพิมพ์ลายนิ้วมือของผู้ขอมีสัญชาติไทย (ให้พิมพ์ลายนิ้วมือของผู้ขอมีสัญชาติไทย จำนวน ๔ แผ่น
โดยจัดส่งให้กรมการปกครอง จำนวน ๒ แผ่น เก็บไว้ที่จังหวัด และอำเภอ แห่งละ ๑ แผ่น)
(๑๐) หลักฐานอื่น ๆ (ถ้ามี)
ขั้นตอนในการให้สถานะบุคคลตาม พ.ร.บ.สัญชาติ มาตรา ๗ ทวิ
ขั้นตอนที่ ๑ : การยื่นคำร้อง
- ผู้ยื่นคำร้องขอสถานะตามกฎหมาย ยื่นคำร้อง และเอกสารตามที่กำหนด
- กรอกข้อมูลในคำร้องฯ และจัดเตรียมเอกสารประกอบคำร้อง
ขั้นตอนที่ ๒ : การดำเนินการของสำนักทะเบียนอำเภอ /กิ่งอำเภอ
- ตรวจสอบคุณสมบัติเบื้องต้นตามมติคณะรัฐมนตรี
- จัดพิมพ์ลายนิ้วมือเพื่อตรวจประวัติอาชญากรรม
- ตรวจเอกสารประกอบ เช่น ทะเบียนประวัติ บัตรประจำตัว หนังสือรับรองต่างๆ
- พิจารณาคำร้องฯ พร้อมเสนอความคิดเห็นและส่งให้จังหวัดพิจารณาต่อไป
ขั้นตอนที่ ๓ : การดำเนินการของที่ทำการปกครองจังหวัด
- ตรวจสอบคุณสมบัติเบื้องต้นตามมติคณะรัฐมนตรีและเอกสารประกอบต่างๆ
- ส่งรายชื่อเพื่อขอตรวจประวัติความมั่นคง อาชญากรรมและยาเสพติดระดับจังหวัด
- นำเสนอต่อประชุมคณะอนุกรรมการพิจารณาให้สัญชาติไทยและให้สถานะคนต่างด้าว
เข้าเมืองโดยชอบด้วยกฎหมายระดับจังหวัด พิจารณา
- จัดส่งเอกสารที่ผ่านการพิจารณาพร้อมรายงานการประชุมให้กระทรวงมหาดไทย
ขั้นตอนที่ ๔ : การดำเนินการของกระทรวงมหาดไทย (กรมการปกครอง)
- ตรวจสอบคุณสมบัติเบื้องต้นตามมติคณะรัฐมนตรีและเอกสารประกอบต่างๆ
- ส่งรายชื่อเพื่อขอตรวจประวัติด้านความมั่นคง อาชญากรรม และ ยาเสพติดระดับประเทศ
- กรณีขอสถานะคนต่างด้าว:นำเสนอต่อประชุมคณะกรรมการพิจารณาให้สัญชาติไทย
และให้สถานะคนต่างด้าวเข้าเมืองโดยชอบด้วยกฎหมายแก่ชนกลุ่มน้อยพิจารณา
- กรณีขอสัญชาติไทย:นำเสนอคณะอนุกรรมการกลั่นกรองการพิจารณาให้สัญชาติไทยแก่ชนกลุ่มน้อย
แล้วนำเสนอต่อ คณะกรรมการกลั่นกรองเกี่ยวกับสัญชาติ เพื่อพิจารณาให้ความเห็นตามลำดับ
- กรณีขอสถานะคนต่างด้าว: เสนอรายชื่อที่ผ่านการพิจารณาให้ รมว.มท.พิจารณาใช้ดุลพินิจ
ตามกฎหมาย แล้วจึงแจ้งผลการพิจารณาสั่งการของ รมว.มท. ให้จังหวัดและสำนักงาน
ตรวจคนเข้าเมืองทราบ เพื่อดำเนินการตามขั้นตอนของกฎหมายและระเบียบที่เกี่ยวข้อง
และแจ้งผู้ยื่นคำร้องทราบ